ซอฟต์แวร์เสรี
ซอฟต์แวร์เสรี (free software) หมายถึงซอฟต์แวร์ที่สามารถนำไปใช้
แก้ไข ดัดแปลง พัฒนา และจำหน่ายแจกจ่ายได้โดยเสรี
โดยไม่ต้องเสียค่าลิขสิทธิ์แต่อย่างใด ตามคำนิยามขององค์กร
มูลนิธิซอฟต์แวร์เสรี (Free Software Foundation)
ในบางครั้งซอฟต์แวร์เสรีจะถูกกล่าวถึงในชื่ออื่น ๆ เช่น libre software,
FLOSS หรือซอฟต์แวร์โอเพนซอร์ส ซอฟต์แวร์เสรีที่เป็นนิยมใช้งานได้แก่
ลินุกซ์ ไฟร์ฟอกซ์ และโอเพ่นออฟฟิศ
ในทางปฏิบัติ ซอฟต์แวร์เสรี และ ซอฟต์แวร์โอเพนซอร์ส มีลักษณะร่วมที่คล้ายกัน แต่แตกต่างกันโดยแนวความคิดของกลุ่ม โดยซอฟต์แวร์เสรีเน้นในแนวทางสังคมการเมืองที่ต้องการให้มีการใช้ซอฟต์แวร์ ได้อย่างอิสระ ไม่ถูกจำกัดด้วยลิขสิทธิ์ ในขณะที่ซอฟต์แวร์โอเพนซอร์สมีแนวความคิดในการเปิดกว้างให้แลกเปลี่ยนซอร์ส โค้ดได้อิสระซึ่งเป็นแนวคิดทางด้านเทคโนโลยี อย่างไรก็ตามซอฟต์แวร์เสรีทุกตัวถูกจัดให้เป็นซอฟต์แวร์โอเพนซอร์สเสมอ แต่กระนั้นเคยมีกรณีที่มูลนิธิซอฟต์แวร์เสรีไม่ยอมรับ Apple Public Source License รุ่นแรกให้อยู่อยู่ในรายการสัญญาอนุญาตแบบเสรี ขณะที่ Open Source Initiative ยอมรับว่าสัญญาอนุญาตดังกล่าวเป็นสัญญาอนุญาตแบบโอเพนซอร์ส โดยเนื้อหาใน Apple Public Source License รุ่นแรกกำหนดให้การปรับปรุงแก้ไขที่เป็นส่วนตัวจะต้องเผยแพร่ patch ออกสู่สาธารณะและรายงานให้ Apple ทราบทุกครั้ง ซึ่งทางมูลนิธิซอฟต์แวร์เสรีมองว่าเป็นการไม่เคารพความเป็นส่วนตัวและจำกัด เสรีภาพในการแก้ไขซอฟต์แวร์
นอกจากนี้มีการสับสนระหว่าง ฟรีแวร์ที่มีลักษณะนำไปใช้ได้ฟรี โดยไม่รวมถึงการนำไปดัดแปลงแก้ไข ซึ่งแตกต่างกับซอฟต์แวร์เสรีที่สามารถนำไปใช้รวมทั้งดัดแปลงแก้ไขได้อย่าง สมบูรณ์
แนวคิดพื้นฐานของซอฟต์แวร์เสรี
ซอฟต์แวร์เสรีเป็นกระบวนทัศน์ที่มีแรงผลักดันมาจากแนวคิดทางการเมือง ที่ต้องการส่งเสริมเสรีภาพของการใช้ซอฟต์แวร์เป็นสาระสำคัญ โดยมีการกำหนดลักษณะเฉพาะของซอฟต์แวร์เสรีขึ้นใช้ร่วมกันสี่ประการคือ
ซอฟต์แวร์เสรีมีความแตกต่างกับฟรีแวร์ (freeware) กล่าวคือ ฟรีแวร์จะไม่อนุญาตให้เผยแพร่รหัสต้นฉบับเนื่องจากเป็นความลับทางการค้า
ความเป็นมาโดยย่อของซอฟต์แวร์เสรี
แนวคิดซอฟต์แวร์เสรีเกิดขึ้นในสถาบันเทคโนโลยีแมสซาชูเซตส์ เมื่อ พ.ศ. 2526-2527 (ค.ศ. 1983-1984) โดย ริชาร์ด สตอลแมน ซึ่งมีปัญหากับระบบซอฟต์แวร์ที่ใช้กับเครื่องพิมพ์ และต้องเผชิญกับความยากลำบากในการแก้ปัญหา ซึ่งก็ล้วนแต่เป็นเรื่องของลิขสิทธิ์และการไม่มีซอร์สโค้ดของซอฟต์แวร์ สตอลแมนจึงเริ่มพัฒนาระบบซอฟต์แวร์ทั้งหมดขึ้นใหม่ และกลายเป็นรากฐานที่สำคัญของระบบปฏิบัติการที่ประสบความสำเร็จมากที่สุดใน โลกตัวหนึ่งคือ GNU/Linux
ที่มา : Wikipedia
ในทางปฏิบัติ ซอฟต์แวร์เสรี และ ซอฟต์แวร์โอเพนซอร์ส มีลักษณะร่วมที่คล้ายกัน แต่แตกต่างกันโดยแนวความคิดของกลุ่ม โดยซอฟต์แวร์เสรีเน้นในแนวทางสังคมการเมืองที่ต้องการให้มีการใช้ซอฟต์แวร์ ได้อย่างอิสระ ไม่ถูกจำกัดด้วยลิขสิทธิ์ ในขณะที่ซอฟต์แวร์โอเพนซอร์สมีแนวความคิดในการเปิดกว้างให้แลกเปลี่ยนซอร์ส โค้ดได้อิสระซึ่งเป็นแนวคิดทางด้านเทคโนโลยี อย่างไรก็ตามซอฟต์แวร์เสรีทุกตัวถูกจัดให้เป็นซอฟต์แวร์โอเพนซอร์สเสมอ แต่กระนั้นเคยมีกรณีที่มูลนิธิซอฟต์แวร์เสรีไม่ยอมรับ Apple Public Source License รุ่นแรกให้อยู่อยู่ในรายการสัญญาอนุญาตแบบเสรี ขณะที่ Open Source Initiative ยอมรับว่าสัญญาอนุญาตดังกล่าวเป็นสัญญาอนุญาตแบบโอเพนซอร์ส โดยเนื้อหาใน Apple Public Source License รุ่นแรกกำหนดให้การปรับปรุงแก้ไขที่เป็นส่วนตัวจะต้องเผยแพร่ patch ออกสู่สาธารณะและรายงานให้ Apple ทราบทุกครั้ง ซึ่งทางมูลนิธิซอฟต์แวร์เสรีมองว่าเป็นการไม่เคารพความเป็นส่วนตัวและจำกัด เสรีภาพในการแก้ไขซอฟต์แวร์
นอกจากนี้มีการสับสนระหว่าง ฟรีแวร์ที่มีลักษณะนำไปใช้ได้ฟรี โดยไม่รวมถึงการนำไปดัดแปลงแก้ไข ซึ่งแตกต่างกับซอฟต์แวร์เสรีที่สามารถนำไปใช้รวมทั้งดัดแปลงแก้ไขได้อย่าง สมบูรณ์
แนวคิดพื้นฐานของซอฟต์แวร์เสรี
ซอฟต์แวร์เสรีเป็นกระบวนทัศน์ที่มีแรงผลักดันมาจากแนวคิดทางการเมือง ที่ต้องการส่งเสริมเสรีภาพของการใช้ซอฟต์แวร์เป็นสาระสำคัญ โดยมีการกำหนดลักษณะเฉพาะของซอฟต์แวร์เสรีขึ้นใช้ร่วมกันสี่ประการคือ
- เสรีภาพในการใช้งานซอฟต์แวร์ตามความต้องการ
- เสรีภาพที่จะศึกษาการทำงานของโปรแกรมผ่านซอร์สโค้ด และนำไปใช้ตามความต้องการ
- เสรีภาพที่จะจำหน่ายจ่ายแจกซอฟต์แวร์นั้นต่อไป
- เสรีภาพในการดัดแปลงแก้ไขเพิ่มเติม รวมถึงจำหน่ายจ่ายแจกซอฟต์แวร์ที่ได้พัฒนาแก้ไขและดัดแปลงเพิ่มเติมนั้น
ซอฟต์แวร์เสรีมีความแตกต่างกับฟรีแวร์ (freeware) กล่าวคือ ฟรีแวร์จะไม่อนุญาตให้เผยแพร่รหัสต้นฉบับเนื่องจากเป็นความลับทางการค้า
ความเป็นมาโดยย่อของซอฟต์แวร์เสรี
แนวคิดซอฟต์แวร์เสรีเกิดขึ้นในสถาบันเทคโนโลยีแมสซาชูเซตส์ เมื่อ พ.ศ. 2526-2527 (ค.ศ. 1983-1984) โดย ริชาร์ด สตอลแมน ซึ่งมีปัญหากับระบบซอฟต์แวร์ที่ใช้กับเครื่องพิมพ์ และต้องเผชิญกับความยากลำบากในการแก้ปัญหา ซึ่งก็ล้วนแต่เป็นเรื่องของลิขสิทธิ์และการไม่มีซอร์สโค้ดของซอฟต์แวร์ สตอลแมนจึงเริ่มพัฒนาระบบซอฟต์แวร์ทั้งหมดขึ้นใหม่ และกลายเป็นรากฐานที่สำคัญของระบบปฏิบัติการที่ประสบความสำเร็จมากที่สุดใน โลกตัวหนึ่งคือ GNU/Linux
ที่มา : Wikipedia
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น