2.1 ชนิดของตัวแปร python

2.1 ชนิดของตัวแปร 

          ชนิด ของข้อมูลพื้นฐานในภาษาไพธอน แบ่งออกเป็น 5 ชนิดใหญ่ ๆ ได้แก่ number, string, list, tuple, dictionary ซึ่งเป็นตัวแปรทั่ว ๆ ไปแต่ภาษาไพธอนยอมให้มีตัวแปร list, tuple, dictionary ที่ผสมกันได้ เรียกว่าชนิด complex ถ้าหากต้องการทราบว่าตัวแปรที่ประกาศใช้นั้นเป็นชนิดใด เราสามารถสอบถามชนิดตัวแปรได้จากคำสั่ง type(var) ดังคำสั่งในรูปต่อไปนี้

>>> a = 'Python' >>> type(a) <type 'str'> >>> pi = 3.14159 >>> type(pi) <type 'float'> >>> n = 100 >>> type(n) <type 'int'> >>> id = '504244001' >>> type(id) <type 'str'> >>> 12j+1 (1+12j) >>> type(12j+1) <type 'complex'> >>> inp = input("Enter a list: ") Enter a list: [‘abcd’, 1234] >>> inp [‘abcd’, 1234]

รูปที่ 2.7 แสดงคำสั่งสอบถามชนิดตัวแปร

---

1. ตัวแปรชนิดตัวเลข
            ตัวแปรชนิดตัวเลข (number)  ใช้สำหรับเก็บข้อมูลที่เป็นจำนวน เช่น เลขจำนวนนับ ซึ่งเลขจำนวนนับนี้มีคุณสมบัติสามารถเพิ่มค่าได้ คำนวณได้ และเปลี่ยนแปลงค่าได้ ประกอบด้วยเลขจำนวนเต็มได้แก่ ชนิด integer ซึ่งรับข้อมูลได้ตั้งแต่ -2³¹ – 2³¹-1  และชนิด  long integer ซึ่งรับข้อมูลตัวเลขที่มากกว่า integer ที่รับได้โดยไม่จำกัด  ขึ้นอยู่กับเครื่องคอมพิวเตอร์แต่ละเครื่องว่ามีหน่วยความจำเสมือน (virtual memory) เท่าไร ในการประกาศตัวแปรชนิด long integer นั้นเพียงใส่ตัวอักขระ L ต่อท้ายตัวเลขข้อมูลที่ต้องการเก็บเท่านั้น ถือว่าเป็นการประกาศตัวแปรชนิด long integer  แล้ว    สำหรับวิธีการใช้ตัวแปรสามารถเก็บข้อมูลในรูปแบบทั้งเลขฐานสิบ เลขฐานแปดโดยใส่เลข 0 ด้านหน้าตัวเลขฐานแปด  และเลขฐานสิบหกโดยใส่เลข 0x ด้านหน้าเลขฐานสิบหก ได้ทั้งสองชนิด ดังนี้

>>> longvar = 417324698473L >>> print longvar 417324698473 >>> type(longvar) <type 'long'> >>> decimalvar = 17 >>> print decimalvar 17 >>> octalvar = 017 >>> print octalvar 15 >>> hexvar = 0xff >>> print hexvar 255

รูปที่ 2.8 แสดงคำสั่งตัวแปรชนิดตัวเลข

 นอกจากนี้ตัวแปรชนิด number ยังประกอบด้วยตัวแปรชนิดเลขจำนวนจริง (floating point)  ตัวแปรชนิดเลขจำนวนจริงสามารถรับค่าได้ตั้งแต่ +10^308.25 ถึง -10^308.25 ในการแสดงผลตัวเลขจำนวนจริงจะมีตัวอักขระ e  แสดงขึ้นมาในส่วนตรงกลางระหว่างตัวเลข  มีความหมายว่า ตัวเลขในส่วนด้านหน้าอักขระ e คือตัวเลขฐานสิบธรรมดา ส่วนตัวข้างหลังหมายถึงเลขยกกำลัง  เช่น  32.3+e28 มีค่าเท่ากับ 32.3²⁸  เป็นต้น

---

2. ตัวแปรชนิดสายอักษร

        ตัวแปรชนิดสายอักษร (string)  ใช้สำหรับเก็บข้อมูลที่เป็นข้อความ หรือประโยค เพื่อนำมาเก็บเป็นข้อมูลทั่วๆ ไป เช่น ชื่อ-สกุล  ที่อยู่ และอื่น ๆ ซึ่งตัวแปรชนิดนี้ไม่สามารถนำมาคำนวณได้   ในการประกาศตัวแปรชนิดนี้  ข้อความที่ต้องการเก็บในตัวแปรจะต้องอยู่ภายใต้เครื่องหมาย (" ") หรือเครื่องหมาย ('')  กำกับอยู่  เช่น name = 'Taweerat'  หรือ name = "Taweerat" ดังนั้นในกรณีที่มีการเก็บตัวเลขดังรูปแบบ '1234'  จึงมีความหมายเป็นเพียงสายอักษร  ไม่สามารถนำมาคำนวณได้   แต่ถ้าหากต้องการให้คำนวณได้จำเป็นต้องใช้ฟังก์ชันเพื่อเปลี่ยนชนิดตัวแปร เป็นชนิดตัวเลขใหม่  วิธีการเขียนคำสั่งเพื่อเก็บข้อมูลชนิดตัวแปรสายอักษร มี ดังนี้

>>> str1 = 'This is a literal string' >>> str2 = "This is another string" >>> str3 = "I'm a teacher" >>> str4 = 'I don\'t like VB' >>> str5 = "This is an example of  \ two lines string" >>> print str1 This is a literal string >>> print str2 This is another string >>> print str3 I'm a teacher >>> print str4 I don't like VB >>> print str5 This is an example of  two lines string

ภาพที่ 2.9 แสดงตัวอย่างคำสั่งการประกาศตัวแปรชนิดสายอักษร

---

3. ตัวแปรชนิดลิสต์

            ตัว แปรชนิดลิสต์ (list) เป็นตัวแปรที่มีขึ้นในโปรแกรมภาษาใหม่ ๆ ซึ่งโปรแกรมภาษารุ่นเก่า ๆ จะเรียกว่า อะเรย์ (array) ซึ่งประกอบด้วยตัวแปร 1 ตัว มีข้อมูลเก็บได้หลาย ๆ จำนวนในลักษณะที่ต่อเนื่องกัน การเรียกใช้ข้อมูลภายในลิสต์จะต้องระบุถึงดัชนีลำดับของข้อมูลที่เก็บเอาไว้ โดยเริ่มต้นจาก 0 เช่นเดียวกับอะเรย์ แต่ลิสต์สามารถเรียกดัชนีที่เป็นค่าลบได้ นั่นคือ ถ้าเป็น -1 หมายถึง ข้อมูลลำดับสุดท้าย ดังตัวอย่างต่อไปนี้

>>> fruits = ["banana","papaya","orange","apple","mango"] >>> fruits ['banana', 'papaya', 'orange', 'apple', 'mango'] >>> fruits[0] 'banana' >>> fruits[1] 'papaya' >>> fruits[-1] 'mango' >>> fruits[-3] 'orange'

 

ภาพที่ 2.10 แสดงตัวอย่างคำสั่งการประกาศตัวแปรชนิดลิสต์

---

4. ตัวแปรชนิดทุพเพิล

            ตัว แปรชนิดทุพเพิล เป็นตัวแปรที่มีลักษณะคล้ายกับตัวแปรชนิดลิสต์ เพียงแต่ตัวแปรชนิดทุพเพิลไม่สามารถนำมาเพิ่มเติมหรือเปลี่ยนแปลงข้อมูลได้ เลยเมื่อได้สร้างขึ้นมาแล้ว ดังนั้น การเรียกใช้ข้อมูลจึงมีการใช้ตัวเลขดัชนีเช่นเดียวกัน และที่แตกต่างกันอีกอย่างหนึ่งคือ ในขณะสร้างตัวแปร ตัวแปรชนิดทุพเพิลจะมีข้อมูลอยู่ภายใต้เครื่องหมาย ‘()’ ในขณะที่ตัวแปรชนิดลิสต์จะมีข้อมูลอยู่ภายใต้เครื่องหมาย ‘[]’ ดังตัวอย่างต่อไปนี้

>>> animals = ("monkey", "rabbit", "cat", "kangaroo","chicken") >>> animals[0] 'monkey' >>> animals[1] 'rabbit' >>> animals[-1] 'chicken' >>> animals[-3] 'cat'

 

ภาพที่ 2.11 แสดงตัวอย่างคำสั่งการประกาศตัวแปรชนิดทุพเพิล

---

5. ตัวแปรชนิดดิกชันนารี

            ตัว แปรชนิดดิกชันนารี (dictionary) เป็นตัวแปรที่มีลักษณะเก็บข้อมูลได้หลาย ๆ ค่า แต่ข้อมูลที่เก็บจะต้องเป็นการจับคู่ระหว่างคีย์และข้อมูล สามารถเปลี่ยนแปลงข้อมูลที่เก็บอยู่ได้ ตัวแปรชนิดนี้สามารถเก็บข้อมูลที่มีชนิดแตกต่างกันในตัวแปรเดียวกันได้ ดังตัวอย่างต่อไปนี้

>>> name={'Dad':'Somchai','Mom':'Somsri','Bro':'John'} >>> name {'Dad': 'Somchai', 'Bro': 'John', 'Mom': 'Somsri'} >>> name['Dad'] 'Somchai' >>> name['Mom'] 'Somsri‘  >>> age={'Dad':42,'Mom':40} >>> age['Dad'] 42 >>> age['Dad']+ age['Mom'] 82

 
ภาพที่ 2.12 แสดงตัวอย่างคำสั่งการประกาศตัวแปรชนิดดิกชันนารี