9.1 ความรู้พื้นฐานด้านโปรแกรมเชิงวัตถุ python

9.1 ความรู้พื้นฐานด้านโปรแกรมเชิงวัตถุ

ดังได้กล่าวไว้แล้วว่า การเขียนโปรแกรมเชิงวัตถุ มีแนวคิดมาจากการเขียนโปรแกรมในรูปแบบเดิมที่มีปัญหา เมื่อความต้องการใช้โปรแกรมเพิ่มขึ้น ย่อมมีเงื่อนไขหรือเหตุการณ์เข้ามาเกี่ยวข้องเป็นจำนวนมากตามไปด้วย ถ้าโปรแกรมมีขนาดใหญ่ จะทำให้การเขียนโปรแกรมมีความซับซ้อน และใช้เวลาในการพัฒนามากขึ้น ดังนั้นจึงกำหนดให้ทุกสิ่งทุกอย่างเป็นวัตถุ และมีการสร้างแม่แบบเพื่อใช้เป็นพิมพ์เขียวสร้างวัตถุ ให้เกิดขึ้นครั้งละจำนวนมาก ๆ ได้ พื้นฐานที่สำคัญของโปรแกรมเชิงวัตถุ จึงประกอบด้วย คลาส อ็อบเจกต์ การห่อหุ้ม การรับทอด และโพลิมอร์ฟิซึม เป็นต้น

1. คลาส
                คลาส (Class) หมายถึง ตัวแบบที่นำไปใช้ในการสร้างวัตถุ หรืออาจมองคลาสในลักษณะของใบพิมพ์เขียว ซึ่งในการสร้างวัตถุใด ๆ จำเป็นต้องสร้างคลาสขึ้นมาให้มีลักษณะเป็นโครงร่างต้นแบบ เช่น พิมพ์เขียวของจักรยาน จะต้องประกอบด้วย เฟรม ล้อ เบรก โซ่ เฟืองเกียร์ ที่นั่งและมือจับ เป็นต้น เมื่อมีการสร้างจักรยาน จำเป็นต้องนำพิมพ์เขียวนี้สร้างขึ้นมาให้มีคุณลักษณะครบตามที่ควรจะมี การเขียนพิมพ์เขียวของคลาสจักรยานจะใช้รูปสี่เหลี่ยม 3 รูป มีชื่อคลาสอยู่ด้านบน แอตทริบิวต์ (Attribute) อยู่ตรงกลางและเมท็อดอยู่ล่างสุด คลาสบางคลาสอาจไม่มีทั้งแอตทริบิวต์และเมท็อดก็ได้ ภาพของคลาสจักรยานมีลักษณะดังภาพที่ 9.1

 

Bicycle

Attribute

Method

 ภาพที่ 9.1  แสดงคลาสจักรยาน

2. อ็อบเจกต์

           อ็อบเจกต์ (Object) หรือวัตถุ หมายถึง ทุกสิ่งทุกอย่างที่อยู่ในโลกนี้ อ็อบเจกต์มีรูปร่าง ขนาดและสีที่แตกต่างกัน มีวัตถุประสงค์การใช้งานแตกต่างกัน ตั้งแต่เกิดมาจนถึงปัจจุบัน ผู้คนจะคุ้นเคยกับวัตถุอยู่ตลอดเวลา เช่น หนังสือ โต๊ะ พัดลม ลูกฟุตบอล เป็นต้น สิ่งเหล่านี้สามารถให้นิยามได้ บอกหน้าที่ของแต่ละวัตถุได้ เช่น ลูกฟุตบอลมีลักษณะทรงกลม มีไว้สำหรับเตะ ในแนวคิดของโปรแกรมเชิงวัตถุนั้นจะเป็นอ็อบเจกต์ได้จะต้องประกอบไปด้วยแอตทริบิวต์ และเมท็อด ซึ่งมีรายละเอียด ดังนี้

                     2.1   แอตทริบิวต์ หมายถึง สิ่งที่บอกคุณลักษณะหรือข้อมูลทั่วไปของวัตถุ ที่มีความสนใจต้องการจะจัดเก็บเอาไว้ ตัวอย่างเช่น แอตทริบิวต์ของคลาสพนักงานอาจมีรหัสพนักงาน ชื่อ นามสกุล ที่อยู่ หมายเลขโทรศัพท์ วันเดือนปีที่เกิด วันที่เริ่มทำงาน เงินเดือนปัจจุบัน เป็นต้น  

                    2.2 เมท็อด (Method) หมายถึง การกระทำหรือหน้าที่ที่วัตถุนั้น ๆ สามารถกระทำได้ หรือสิ่งที่จะกระทำกับวัตถุนั้นได้ จากตัวอย่างในแอตทริบิวต์ของคลาสพนักงาน อาจมีเมท็อดเหล่านี้ได้ เช่น บันทึกข้อมูลพนักงาน แก้ไขข้อมูล ลบข้อมูล คำนวณอายุ วันเกษียณ และรวมเงินเดือนทั้งปี เป็นต้น