บทที่ 4การเขียนโปรแกรมแบบมีเงื่อนไข
การเขียนคำสั่งคอมพิวเตอร์โดยทั่ว ๆ ไป
มีการเขียนทั้งแบบลำดับขั้นตอน และแบบมีเงื่อนไข ทั้งนี้เพราะตามธรรมชาติของการทำงาน
การประกอบอาชีพ หรือกิจวัตรประจำวันของทุกคน จะมีเงื่อนไขเข้ามาเกี่ยวข้องตลอดเวลา
เช่น ในการสอบ อาจารย์มีคะแนนและมีเกรดให้นักศึกษา ตามเงื่อนไข เช่น นักศึกษาต้องมีคะแนน
60 คะแนนขึ้นไปจึงจะสอบผ่าน หรือ ห้างสรรพสินค้าแห่งหนึ่ง จัดรายการสนับสนุนการขาย
ถ้าลูกค้าซื้อสินค้าครบ 3,000 บาทขึ้นไปจะได้รับส่วนลด 5%
เพราะฉะนั้นการชำระเงินของลูกค้าจะไม่เท่าราคาเดิม คือ จะมีการคำนวณหาสินค้ารวมแบ่งออกเป็นสองแบบ
แบบแรกคำนวณเงินตามปกติในกรณีที่ลูกค้าซื้อสินค้าไม่ถึง 3,000 บาท และแบบที่สองถ้าลูกค้าซื้อครบหรือมากกว่า 3,000 บาท
จะมีส่วนลดให้แก่ลูกค้า 5% จะเห็นได้ว่าการทำงานแบบเลือกทำนี้จะเป็นโครงสร้างที่มีเงื่อนไขทางตรรกะ
เพื่อตัดสินใจทำงานอย่างใดอย่างหนึ่ง ก่อนที่จะข้ามไปทำคำสั่งต่อไป
ซึ่งในโปรแกรมภาษาไพธอนจะมีโครงสร้างให้เลือกใช้อยู่ 4 รูปแบบ
ได้แก่ โครงสร้าง if statement, if…else statement,
elif statement และ Nesting statement
โครงสร้างการทำงานของคำสั่ง if
statement
โครงสร้างการทำงานของคำสั่ง ประกอบด้วย
รูปแบบคำสั่งและการทำงาน โจทย์ตัวอย่างและผังงาน และชุดคำสั่งโปรแกรม
มีรายละเอียดดังต่อไปนี้
1.1 รูปแบบคำสั่ง โครงสร้างการทำงานแบบ if
statement มีรูปแบบคำสั่งดังนี้
if
<condition> :
<statement>
1.2 การทำงานของคำสั่ง คำสั่งแบบมีเงื่อนไข
if statement เป็นคำสั่งแบบเลือกทำ โดยการเปรียบเทียบเงื่อนไขนิพจน์ทางตรรกศาสตร์
ผลลัพธ์ที่ได้จะมีค่าจริงกับเท็จเท่านั้น
เช่น ในกรณีเปรียบเทียบเงื่อนไขแล้วปรากฏว่าได้ผลออกมาเป็นจริง โปรแกรมจะเลือกทำคำสั่ง ที่อยู่หลังเครื่องหมาย
: ทันที แต่ถ้าเป็นเท็จจะไม่มีการประมวลผลใด ๆ เกิดขึ้น คำสั่งนี้เมื่อจบคำสั่งให้กดปุ่ม
Enter สองครั้ง จึงจะได้ผลลัพธ์ออกมา แต่ถ้ามีคำสั่งมากกว่าหนึ่งคำสั่งให้พิมพ์คำสั่งบรรทัดถัดมาเรื่อย
ๆ เมื่อเปรียบเทียบกับผังงานจะมีลักษณะดังภาพที่ 4.1
ภาพที่ 4.1
ผังงานแสดงการทำงานของคำสั่ง
โจทย์ตัวอย่างและผังงาน
จงเขียนโปรแกรมรับราคาสินค้าจากแป้นพิมพ์ แล้วให้บวกภาษีมูลค่าเพิ่มร้อยละ 7 ของราคาสินค้า และให้แสดงราคาสินค้า ภาษี และราคาสินค้ารวมภาษีทางจอภาพ แต่ถ้าราคาสินค้ามากกว่าหรือเท่ากับ
3,000 บาท ให้หักส่วนลด 5% ของราคาสินค้าก่อน ๆ
ที่จะไปคำนวณภาษี
ผังงาน จากโจทย์ตัวอย่างของ if statement สามารถเขียนเป็นผังงานได้ดังภาพที่
4.2
ภาพที่ 4.2 แสดงผังงานการคำนวณการลดราคาและภาษีมูลค่าเพิ่ม
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น